A Lei 13/2008, do 3 de decembro, de servizos sociais de Galicia, mediante a que se crea o actual sistema galego de servizos sociais, establece no seu artigo 3 que entre os seus obxectivos está o de «facilitarlles alternativas, recursos e itinerarios de integración social a aquelas persoas que se atopan en situación ou en risco de exclusión social». Cómpre salientar que o sistema se crea sobre a base, expresada, no seu artigo 5, do recoñecemento ás persoas dun dereito de acceso a prestacións e servizos sociais en «función da valoración obxectiva das súas necesidades». Esa vinculación entre valoración e dereito de acceso é un aspecto fundamental que atravesa toda a lei e o seu posterior desenvolvemento.

O marco xeral da Lei 13/2008 é aplicado e completado, para as prestacións específicas relacionadas co obxectivo da inclusión social na Lei 10/2013, do 27 de novembro, de inclusión social de Galicia. Efectivamente, conforme o seu artigo 2, «os dereitos declarados e regulados nesta lei recoñeceranse a aquelas persoas que o sistema galego de servizos sociais, creado pola Lei 13/2008, do 3 de decembro, de servizos sociais de Galicia, valore como persoas en situación ou risco de exclusión social». Máis en concreto, de acordo co artigo 36 da citada Lei de inclusión social de Galicia, será a traballadora ou traballador social de referencia, integrado nos servizos sociais comunitarios de titularidade municipal, a persoa profesional responsable de incorporar ao expediente administrativo o informe social coa valoración do caso, informe que ten carácter preceptivo.

Pola súa vez, o Decreto 99/2012, do 16 de marzo, polo que se regulan os servizos sociais comunitarios e o seu financiamento, expresa, como característica esencial destes, a de ser a garantía «do dereito de acceso universal ao sistema de servizos sociais nos termos recoñecidos no artigo 5 da Lei 13/2008, de servizos sociais de Galicia». O decreto incorpora expresamente, como dereitos das persoas usuarias, o de teren asignada unha persoa profesional de referencia que asegure a coherencia da intervención e establece, no seu artigo 8.d), que é unha función básica dos ditos servizos a «valoración técnica» das situacións individuais e familiares. Esa función queda estruturada no citado decreto dentro do «programa de valoración, orientación e información» (artigo 9.1), que é de prestación inescusable en todas as administracións locais titulares destes servizos, e que inclúe a realización da «valoración e o diagnóstico social das demandas da cidadanía» (artigo 12.1.b).

Mediante a presente orde apróbase un modelo de informe social para a área da inclusión (ISI), entendida como a área do sistema galego de servizos sociais que se ocupa da prevención e a atención ás persoas en risco ou situación de exclusión: persoas perceptoras de rendas mínimas de inserción, persoas sen fogar, persoas inmigrantes, persoas emigrantes retornadas, vítimas de violencia de xénero, persoas da comunidade xitana, ou calquera outra persoa, minoría ou colectivo que se atope nunha situación social de vulnerabilidade.

Dáselle continuidade desta maneira á aprobación, con anterioridade, dun modelo de informe social unificado para a área de dependencia, discapacidade e promoción da autonomía persoal, mediante a Orde do 1 de abril de 2013 (DOG do 10 de abril).

O novo modelo de informe social para a área da inclusión (ISI) procura a racionalización e mellora da coordinación entre os diferentes suxeitos que interveñen nos procedementos administrativos para o acceso ás diversas prestacións e servizos na área da inclusión social. Facilita ademais o traballo profesional, cun triplo obxectivo:

– Homoxeneizar os criterios para a recompilación e a organización da información que se reflicte no informe social.

– Recoller a información necesaria para a xestión dos diferentes servizos e prestacións, servindo á vez de base para a comunicación e a coordinación interprofesional e interinstitucional.

– Reducir ao máximo as valoracións subxectivas en favor dunha información o máis obxectiva posible, obxectividade que só se consegue cunha descrición clara e exhaustiva das dimensións e indicadores que se deben ter en conta coas súas correspondentes categorías descritivas, para garantir que cada profesional se basea nas mesmas dimensións e categorías de medición.

Deste xeito, preténdese facilitar un instrumento normalizado que recolla a información básica, pero suficientemente ampla para lograr unha perspectiva global da situación das persoas e máis da súa unidade familiar e do seu contorno, así como das súas necesidades e potencialidades e da súa rede de apoio social e institucional.

Así mesmo, este modelo ISI tamén busca mellorar a coordinación entre as persoas profesionais e entre as institucións que, no marco do sistema galego de servizos sociais, participan na prevención e na atención das persoas en risco ou situación de exclusión. Por este motivo, xa na súa elaboración contouse cun grupo de traballo, constituído para o efecto, representativo dos principais axentes implicados na súa posterior utilización, o que posibilitou incorporar a experiencia do persoal técnico que traballa no ámbito dos servizos sociais, en xeral, e da inclusión social, en particular.

O modelo ISI elabórase, ademais, coa perspectiva de habilitar proximamente un formato electrónico. A súa implantación favorecerá, non só unha estandarización e consecuente mellora do tratamento da información, senón que contribuirá de maneira substancial a facilitar a planificación dos servizos. Para acadar estes obxectivos prevése a súa integración cos sistemas de información precedentes e actualmente operativos, de maneira especial co SIUSS (Sistema de Información de Usuarios de Servizos Sociais).

Finalmente, xunto co modelo ISI, apróbase tamén mediante a presente orde o seu manual, que inclúe a descrición sucinta de cada un dos seus puntos, e que deberá utilizarse como apoio, tanto para intentar manter un enfoque integral, como para precisar que a información recollida neste documento se corresponde cos resultados da aplicación dun instrumento de valoración que conta coa validez necesaria.

Correspóndelle á Consellería de Traballo e Benestar, como órgano superior da Administración xeral da Comunidade Autónoma ao que lle compete a planificación, ordenación e coordinación do sistema galego de servizos sociais, de conformidade co Decreto 42/2013, do 21 de febreiro, polo que se establece a estrutura orgánica da Consellería de Traballo e Benestar, e tendo en conta o Decreto 227/2012, do 2 de decembro, polo que se fixa a estrutura orgánica da Vicepresidencia e das consellerías da Xunta de Galicia, e a Lei 13/2008, do 3 de decembro, de servizos sociais de Galicia, aprobar o dito modelo de informe social para a área da inclusión (ISI), coa finalidade de avanzar un paso máis de cara á mellora do sistema galego de servizos sociais, a través da posta en marcha de novos instrumentos e da implementación de novas medidas e solucións técnicas orientadas a facilitar a xestión dos seus recursos e a mellorar a súa eficacia e eficiencia.

De conformidade co disposto na Lei 16/2010, do 17 de decembro, de organización e funcionamento da Administración xeral e do sector público autonómico de Galicia, o proxecto, logo da audiencia ás entidades, foi informado polos órganos competentes en materia de impacto de xénero, orzamentos, tecnolóxico e funcional, así como polo Consello Galego de Benestar Social e publicado na páxina web da Consellería de Traballo e Benestar.

En virtude do exposto, no exercicio das atribucións que teño conferidas polo artigo 34.6 da Lei 1/1983, do 22 de febreiro, de normas reguladoras da Xunta e da súa Presidencia, e mais no Decreto 227/2012, do 2 de decembro, polo que se fixa a estrutura orgánica da Vicepresidencia e das consellerías da Xunta de Galicia e o Decreto 42/2013, do 21 de febreiro, polo que se establece a estrutura orgánica da Consellería de Traballo e Benestar

RESOLVO:

Artigo 1. Aprobación do modelo de informe social para a área da inclusión (ISI)

A presente orde ten por obxecto aprobar o modelo de informe social para a área da inclusión (ISI) no ámbito da Comunidade Autónoma de Galicia, de acordo co formato oficial e co manual de uso que se publica na páxina web da Consellería de Traballo e Benestar (http://www.xunta.es/traballo-e-benestar –portal de benestar–) .

Artigo 2. Procedementos de referencia relativos á xestión de programas e servizos da área da inclusión social

1. O modelo de informe social ao que se refire o artigo anterior será o de referencia en todos os procedementos na área da inclusión social, sinaladamente en canto aos seguintes:

a) BS618D Solicitude de axudas de inclusión social (AIS);

b) BS626F Solicitude de renda de inclusión social de Galicia (Risga);

c) Calquera outro procedemento relativo á xestión dos programas, servizos e prestacións da área da inclusión social, incluídos os relativos á atención e integración de persoas inmigrantes, á atención e asesoramento ás persoas e familias en risco ou situación de desafiuzamento da súa vivenda habitual, así como o asesoramento, atención e orientación a mulleres en situación de especial vulnerabilidade, nomeadamente as vítimas da violencia de xénero.

2. Así mesmo, o devandito modelo de informe social será o de referencia para o acceso á rede de recursos de atención ás persoas en risco ou situación de exclusión que dependen do Consorcio Galego de Servizos de Igualdade e Benestar e, con carácter xeral, para o acceso aos servizos sociais comunitarios de atención ás persoas en risco ou situación de exclusión.

Artigo 3. Presentación do modelo de informe social

1. O modelo de informe social aprobado mediante esta orde deberá achegarse, se é o caso, en cada un dos procedementos administrativos citados no artigo anterior, segundo o que se dispoña na súa normativa de referencia e, por regra xeral, será emitido polo/a traballador/a social dos servizos sociais comunitarios municipais do domicilio da persoa solicitante.

2. Non obstante, non será necesario achegar un novo modelo de informe social para a área da inclusión cando non transcorrese un ano desde a última vez que se incorporase un informe idéntico a calquera dos procedementos referidos, sempre que non se producise unha variación das circunstancias descritas no informe social orixinario. Neste suposto será o órgano responsable da tramitación quen deberá reclamarlle o informe social á unidade administrativa que corresponda.

3. En todo caso, o órgano responsable da tramitación poderá, en calquera momento, solicitar de oficio a presentación do informe social para os efectos de comprobar ou actualizar a información necesaria.

Disposición derradeira. Entrada en vigor

Esta orde entrará en vigor o día seguinte ao da súa publicación no Diario Oficial de Galicia.

Santiago de Compostela, 26 de maio de 2015

Beatriz Mato Otero
Conselleira de Traballo e Benestar