A Comunidade Autónoma de Galicia, ao abeiro do artigo 27.15 do seu Estatuto de autonomía, ten competencia exclusiva en materia de marisqueo e cultivos mariños. O contido desta competencia foi concretado posteriormente polo Real decreto 3318/1982, do 14 de xullo, sobre traspaso de funcións e servizos da Administración do Estado á Comunidade Autónoma de Galicia en materia de agricultura e pesca, en cuxo anexo en materia de pesca declara que corresponde á Comunidade Autónoma a competencia para outorgar concesións e autorizacións no relativo, entre outros, á explotación de algas, moluscos e crustáceos, establecementos marisqueiros e de cultivos mariños, así como o exercicio da actividade extractiva en xeral.
En exercicio destas competencias aprobouse a Lei 11/2008, do 3 de decembro, de pesca de Galicia, que establece que a política da Administración autonómica terá entre outros obxectivos, en relación coa conservación e a xestión dos recursos pesqueiros e marisqueiros, o establecemento e a regulación de medidas dirixidas á conservación, á xestión e á explotación responsable, racional e sustentable dos recursos mariños vivos. Entre as medidas de conservación e xestión que recolle a dita lei figura a adopción, despois da audiencia do sector afectado, de plans de xestión definidos como medidas reguladoras da actividade pesqueira e marisqueira. Neste sentido, de acordo co número 13 do artigo 4 da lei, os plans de xestión son medidas reguladoras da actividade pesqueira e marisqueira. Estes plans incluirán as medidas técnicas, os horarios e o réxime de calamento das artes autorizadas e, se é o caso, limitacións de capturas, capacidade e esforzo pesqueiro.
O artigo 7 da lei establece a competencia da consellería competente en materia de pesca para a aprobación dos indicados plans de xestión, así como para a regulación directa do esforzo de pesca e marisqueo limitando a capacidade de pesca ou o tempo de actividade, incluíndo o peche da pesca ou o marisqueo.
Desde os anos noventa a explotación dos recursos marisqueiros e das algas en Galicia organizouse principalmente a través de plans de explotación, mediante un sistema de coxestión entre a Administración e o sector. Os plans de explotación, xunto cos permisos de explotación para exercer a actividade e a organización do sector ao redor das agrupacións sectoriais das confrarías de pescadores, conformaron os alicerces para a importante transformación do sector marisqueiro.
O Decreto 153/2019, do 21 de novembro, polo que se regula o réxime de conservación e explotación dos recursos marisqueiros e das algas, establece no seu artigo 8 que o Plan xeral de explotación marisqueira é o conxunto de normas e orientacións destinadas a regular e programar a conservación e explotación sustentable dos recursos marisqueiros xerais durante un período de tres anos. A persoa titular da consellería competente en materia de marisqueo aprobará mediante orde o Plan xeral de explotación marisqueira.
O artigo 21 do decreto prevé que a administración poderá acordar medidas de adaptación durante o desenvolvemento do plan, de acordo cos obxectivos previstos no punto 1 do artigo 6 da Lei 11/2008, do 3 de decembro, de pesca de Galicia, entre os que se atopan o establecemento e regulación de medidas dirixidas á conservación, xestión e explotación responsable, racional e sustentable dos recursos mariños vivos.
Sobre a base das súas competencias e da regulación indicada a Comunidade Autónoma autorizou o desenvolvemento da actividade marisqueira na ría do Burgo a través de cinco plans de explotación aprobados á Confraría de Pescadores da Coruña pola Consellería do Mar mediante a Orde do 20 de decembro de 2018 pola que se aproba o Plan xeral de explotación marisqueira para o ano 2019, así como a través dun plan de xestión de solénidos aprobado igualmente á Confraría de Pescadores da Coruña mediante a Orde do 20 de decembro de 2018 pola que se aproban os plans de xestión para recursos específicos en Galicia para o ano 2019, plans que hoxe en día se atopan en vigor por aplicación das disposicións transitorias primeira e segunda do Decreto 153/2019, do 21 de novembro, polo que se regula o réxime de conservación e explotación dos recursos marisqueiros e das algas.
Tanto a Administración do Estado como a Xunta de Galicia e os concellos ribeiregos coinciden en que cómpre culminar o proceso de saneamento e depuración da ría do Burgo cunha intervención de dragaxe para rexenerala de maneira definitiva. Xa en 2012 se iniciaron contactos entre as administracións estatal, autonómica e local coa finalidade de articular a necesaria colaboración para coordinar as accións encamiñadas ao saneamento da ría do Burgo, impulsando a súa dragaxe e rexeneración. Trátase dunha actuación de gran relevancia social, moi reclamada pola cidadanía en xeral e polo sector marisqueiro en particular.
Nese contexto de colaboración, a Administración do Estado redactou o proxecto titulado «Dragaxe ambiental dos sedimentos da ría do Burgo», xunto co seu estudo de impacto ambiental. A avaliación de impacto ambiental do proxecto iniciouse en outubro de 2013, e obtívose a declaración de impacto ambiental favorable mediante a Resolución do 11 de setembro de 2017.
A execución dese proxecto requirirá limitar de forma temporal a actividade marisqueira, xa que ambas as actividades son incompatibles por distintas causas, como poden ser a ocupación física e alteración do substrato, así como tamén a alteración da calidade das augas.
Así mesmo, algún dos bancos marisqueiros veranse afectados polos traballos de dragaxe da ría, polo que será necesario realizar algunhas operacións previas e finais co obxecto de manter a súa produtividade.
A Consellería do Mar asumiu fronte á Administración do Estado, de acordo cos principios de colaboración e coordinación entre as administracións públicas, para os efectos da realización da acta de implantación do proxecto de dragaxe ambiental dos sedimentos da ría do Burgo (A Coruña), o compromiso formal de, no marco das súas competencias e de acordo co réxime xurídico aplicable, adoptar os actos que sexan necesarios para a modificación dos plans que se enumeran no artigo 1 desta orde, con paralización da actividade extractiva no ámbito afectado polo indicado proxecto, no momento do inicio das obras, de acordo coas previsións do proxecto aprobado.
Para estes efectos, a Confraría de Pescadores da Coruña asumiu tamén o compromiso de paralizar toda a actividade extractiva no momento de inicio das obras, tal e como figura nas alegacións presentadas no seu día pola Confraría de Pescadores ao proxecto de dragaxe da ría do Burgo.
Tendo en conta o indicado, para efectos da implantación do proxecto e para garantir de modo formal a dispoñibilidade dos terreos precisos para a normal execución da obra, resulta procedente adoptar con suficiente anticipación as medidas oportunas para adaptar os títulos habilitantes do exercicio da actividade de marisqueo no ámbito afectado e asegurar a súa compatibilidade coas previsións do proxecto. Esta adaptación dos títulos efectúase mediante a modificación e incorporación aos plans anteriormente sinalados da previsión da necesaria suspensión da actividade de marisqueo desde o inicio das obras, na forma disposta polo proxecto aprobado.
Por todo iso, con base nos antecedentes expostos, de acordo cos principios de colaboración e coordinación coa Administración do Estado, logo de audiencia da Confraría de Pescadores da Coruña, e de conformidade coas facultades conferidas polo artigo 34 da Lei 1/1983, do 22 de febreiro, reguladora da Xunta e a súa Presidencia,
RESOLVO:
Primeiro. Modifícanse os seguintes plans aprobados pola Consellería do Mar, para a inclusión da cláusula indicada no punto segundo:
– Plan de explotación en autorización marisqueira, modalidade a pé, na zona de traballo: zonas de autorización da parte interna da ría do Burgo, entre a ponte da Pasaxe e a ponte do Burgo.
– Plan de explotación en autorización marisqueira, modalidade embarcación, na zona de traballo: zonas de autorización da parte interna da ría do Burgo, entre a ponte da Pasaxe e a ponte do Burgo.
– Plan específico en zona de libre marisqueo, modalidade embarcación, na zona de traballo: banco do Parrote, Valiña (barra da praia de Santa Cristina) e praia de Oza.
– Plan específico en zona de libre marisqueo, modalidade embarcación, zona de traballo: zonas de libre marisqueo da ría do Burgo: desde a boca da ría da Pasaxe, As Xubias, ata a ponte da Pasaxe.
– Plan específico en zona de libre marisqueo, modalidade a pé, zona de traballo: zonas de libre marisqueo da ría do Burgo: desde a ponte da Pasaxe ata a liña imaxinaria que vai desde o colexio Santiago Apóstolo ata o extremo leste da praia de Santa Cristina.
– Plan de xestión de solénidos cuxa zona de traballo abrangue desde o banco do Parrote a Punta Bufadoiro na ría da Coruña.
Segundo. Nos plans indicados no punto anterior inclúese a seguinte cláusula final:
«Suspensión da actividade extractiva de acordo co proxecto de dragaxe ambiental dos sedimentos da ría do Burgo (A Coruña), para asegurar a normal execución do contrato.
Non poderá exercerse a actividade marisqueira desenvolta ao abeiro do presente plan aprobado á Confraría de Pescadores da Coruña unha vez que se inicie a execución do contrato de obras correspondente ao proxecto de dragaxe ambiental dos sedimentos da ría do Burgo (A Coruña), de acordo coas previsións do proxecto aprobado».
Terceiro. A cláusula referida no punto segundo desta resolución quedará incluída nos futuros plans marisqueiros que se aproben á Confraría de Pescadores da Coruña cando a actividade desenvolta se realice no espazo afectado polo proxecto de dragaxe ambiental dos sedimentos da ría do Burgo (A Coruña).
Contra a presente orde poderá interpoñerse recurso potestativo de reposición ante a conselleira do Mar no prazo dun mes a partir do día seguinte ao da súa publicación, de conformidade co disposto nos artigos 123 e 124 dá a Lei 39/2015, do 1 de outubro, do procedemento administrativo común das administracións públicas, ou ben directamente recurso contencioso-administrativo ante a sala correspondente do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, no prazo de dous meses, de acordo co artigo 46 da Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.
Santiago de Compostela, 28 de setembro de 2020
Rosa María Quintana Carballo
Conselleira do Mar
