I
No Diario Oficial de Galicia núm. 86-bis, do venres 7 maio de 2021, a Consellería de Sanidade publicou a Orde do 7 de maio de 2021 pola que se establecen medidas de prevención específicas como consecuencia da evolución da situación epidemiolóxica derivada da COVID-19 na Comunidade Autónoma de Galicia tendo en conta a finalización da prórroga do estado de alarma establecida polo Real decreto 956/2020, do 3 de novembro.
A dita orde ditouse consonte o disposto no punto sexto do Acordo do Consello da Xunta de Galicia, do 12 de xuño de 2020, en que se establece que as medidas preventivas previstas nel serán obxecto de seguimento e avaliación continua co fin de garantir a súa adecuación á evolución da situación epidemiolóxica e sanitaria. Con esta finalidade poderán ser obxecto de modificación ou supresión mediante acordo do Consello da Xunta de Galicia, por proposta da consellería competente en materia de sanidade. Tamén establece que a persoa titular da consellería competente na dita materia, como autoridade sanitaria, poderá adoptar as medidas necesarias para a aplicación do acordo e poderá establecer, de conformidade coa normativa aplicable e en vista da evolución da situación sanitaria, todas aquelas medidas adicionais ou complementarias ás previstas no acordo que sexan necesarias. Dentro desta habilitación quedan incluídas aquelas medidas que resulten necesarias para facer fronte á evolución da situación sanitaria en todo ou en parte do territorio da Comunidade Autónoma de Galicia e modifiquen ou, de modo puntual e cun alcance temporalmente limitado, impliquen o desprazamento da aplicación das medidas concretas contidas no anexo.
A adopción das medidas recollidas na Orde do 7 de maio de 2021 veu determinada pola evolución da situación epidemiolóxica e sanitaria na Comunidade Autónoma de Galicia, tal e como se xustifica na súa exposición de motivos. Para facer fronte a esta, a dita orde recolle dous tipos de medidas: por unha banda, establécense diversas medidas limitativas de dereitos fundamentais e, por outra, un amplo catálogo de medidas específicas que teñen por obxecto a regulación de distintas actividades coa finalidade de que poidan desenvolverse en condicións de seguridade, minimizando ao máximo o risco de contaxio e a propagación da enfermidade. Estas medidas específicas tradúcense, en moitos casos, no establecemento de capacidades máximas e regulación destas, xa que se demostrou que, para lograr o fin proposto, resulta imprescindible evitar as aglomeracións e garantir o mantemento en todo momento da distancia de seguridade reducindo o contacto físico ou proximidade en condicións favorecedoras do contaxio. A necesidade e proporcionalidade das medidas adoptadas xustifícase tamén na exposición de motivos da devandita orde, á cal nos remitimos. Baste salientar neste momento que, en cumprimento do disposto no artigo 10.8 da Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa, as medidas recollidas nos puntos segundo, terceiro e cuarto da Orde do 7 de maio foron ratificadas mediante o Auto 57/2021 da Sección Terceira da Sala do Contencioso-Administrativo do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia.
Cómpre indicar, por outra banda, que o número 2 do punto décimo primeiro da citada Orde do 7 de maio de 2021 dispón que, en cumprimento dos principios de necesidade e de proporcionalidade, as medidas previstas na citada orde serán obxecto de seguimento e avaliación continua, co fin de garantir a súa adecuación á evolución da situación epidemiolóxica e sanitaria. Como consecuencia deste seguimento e avaliación, as medidas poderán ser prorrogadas, modificadas ou levantadas por orde da persoa titular da consellería competente en materia de sanidade.
Polo tanto, a Orde do 7 maio de 2020 prevé expresamente a posibilidade de acometer a súa modificación coa finalidade de adaptala á realidade da evolución da pandemia. Nesta liña, débese salientar que, en termos xerais, se mantén na comunidade autónoma a situación epidemiolóxica que motivou a adopción das medidas recollidas na Orde do 7 de maio, aínda que a concreta evolución da situación epidemiolóxica de determinados concellos mudou e fíxose necesario acometer unha modificación da citada orde coa finalidade de incluír no nivel de restricións que en cada caso corresponda os concellos en que variou a situación, atendendo aos datos recollidos no informe da Dirección Xeral de Saúde Pública, do 12 de maio de 2021, do que pode destacarse o seguinte:
En canto á situación epidemiolóxica de Galicia, o informe sinala que o número reprodutivo instantáneo (Rt), que indica o número de contaxios orixinados por un caso activo, volveu subir do 1, o que indica que, de manterse así, podería aumentar a transmisión. Unicamente as áreas de Lugo, Ourense e Pontevedra están por debaixo do 1.
Do total de concellos de Galicia, 135 non notificaron casos nos últimos 14 días. O número de concellos sen casos nos últimos 7 días foi de 177. Isto supón unha diminución en 5 concellos a 14 días e un aumento nun concello a 7 días. Os valores na semana precedente foron de 140 e 176, a 14 e 7 días.
Entre o 30 de abril e o 6 de maio realizáronse 65.031 probas diagnósticas de infección activa polo virus SARS-CoV-2 (50.690 PCR e 14.341 test de antíxenos) cunha porcentaxe de positividade a sete días do 2,28, practicamente igual que hai unha semana, que era do 2,27 %.
A incidencia acumulada a 7 e 14 días é de 46 e 91 casos por cen mil habitantes, respectivamente, valores lixeiramente superiores a 7 días e inferiores a 14 días, con respecto a hai unha semana, en que era de 43 e 94 casos por cen mil habitantes.
A tendencia diaria mostra, desde o 28 de decembro, tres tramos, un deles con tendencia oposta, primeiro crecente, a un ritmo do 7,1 % ata o 22 de xaneiro, e despois unha primeira decrecente, cunha porcentaxe de cambio diaria de -6 % e outra, cun lixeiro ascenso, cunha porcentaxe de cambio diaria de 0,7 %.
En canto á situación das áreas sanitarias, as taxas a 14 días das áreas están entre os 37,79 casos por 100.000 habitantes de Ferrol e os 135,03 de Pontevedra. As taxas a 14 días superan os 100 casos por 100.000 habitantes nas áreas Pontevedra e Vigo. Con respecto a hai unha semana, aumentou a taxa a 14 días na Área de Santiago. A 7 días fixérono nas áreas da Coruña, Santiago, Ferrol, Pontevedra e Vigo.
No que respecta á hospitalización dos casos COVID-19, a media de pacientes COVID-19 en hospitalización de agudos nos últimos 7 días foi de 143,0, o que significa un descenso do -9,2 % con respecto a hai sete días. A taxa de pacientes COVID-19 en hospitalización de agudos é de 5,3 ingresados por 100.000 habitantes, cun descenso, tamén, do -9,2 % con respecto a hai 7 días. En canto aos ingresos COVID-19 nas unidades de críticos (UCI) nos últimos 7 días, a media foi de 40,4 e a taxa a 7 días de ingresados nas UCI é de 1,5 ingresados por 100.000 habitantes, o que supón un descenso do -8,4 % con respecto a hai sete días, tanto na media como na taxa.
En canto á situación epidemiolóxica nos concellos de Galicia, o informe destaca que nos concellos con poboación igual ou maior de 10.000 habitantes (54), 3 presentan unha taxa de incidencia a 14 días igual ou superior aos 250 casos por cen mil habitantes, o mesmo número que no informe de hai unha semana. Ademais, o concello de Cambados presenta unha taxa a 14 días maior de 500 casos por 100.000 habitantes. No que se refire aos concellos de menos de 10.000 habitantes (259), 8 presentan unha taxa de incidencia a 14 días igual ou superior aos 250 casos por cen mil habitantes, 1 menos que a semana anterior. Acádanse taxas de incidencia iguais ou superiores aos 500 casos por cen mil habitantes en 3 destes concellos.
Respecto das comarcas, mantense en nivel alto a do Sar. Están en nivel medio as do Salnés, O Morrazo, Verín, A Baixa Limia, Chantada e Caldas.
Por conseguinte, o informe conclúe que, segundo os datos reflectidos, semella que a tendencia da taxa de incidencia está aumentado lixeiramente a 14 días, desde o cambio de tendencia observado a partir do 7 de marzo. De todos os xeitos, as taxas de incidencia a 14 días si baixaron lixeiramente con respecto a hai unha semana. Non obstante, o Rt no global de Galicia volveu subir por riba de 1.
O informe segue insistindo en que a información do modelo de predición, que indica que a incidencia aumentaría tanto a 7 como a 14 días, hai que tomala con cautela, xa que parte exclusivamente dos casos e non ten en conta as medidas de restrición que se tomen en cada momento.
A taxa de incidencia a 14 días, no global de Galicia, segue por debaixo dos 100 casos por cen mil habitantes. As áreas sanitarias de Pontevedra e Vigo presentan unha incidencia superior aos 100 casos por cen mil habitantes.
No que atinxe aos concellos de máis de 10.000 habitantes, hai tres concellos con taxas de incidencia iguais ou superiores a 250 por cen mil habitantes, cun deles cunha taxa superior aos 500 por cen mil habitantes. Nos de menos de 10.000, hai 8 concellos que superan unha taxa de incidencia de 250 por cen mil habitantes, con 3 deles cunha taxa a 14 días superior aos 500 por cen mil habitantes.
O informe engade tamén que o feito de que a cepa que está a circular, fundamentalmente, sexa a cepa británica pode influír nun aumento da transmisión, ao que se suma a aparición de novas variantes como a P1 do Brasil e a de Sudáfrica e agora tamén a da India, tamén máis transmisibles.
Sinala o informe, ademais, que o criterio utilizado para determinar os niveis de restrición aplicables a cada un dos concellos da comunidade autónoma é, xunto co da situación sanitaria, o da taxa de incidencia segundo os casos por cada cen mil habitantes a 14 días. Sitúase así o nivel medio baixo por debaixo de 150 casos por cada cen mil habitantes; o medio, entre 150 e por debaixo de 250 casos por cada cen mil habitantes; o alto, entre 250 e por debaixo de 500 casos por cada cen mil habitantes, e o máximo, na cifra de 500 casos por cada cen mil habitantes. Así mesmo, co obxecto de reaccionar con maior rapidez e eficacia fronte aos gromos, tense en conta tamén a taxa de incidencia a 7 días.
A análise da situación de cada concello complétase coa consideración de criterios demográficos, pois debe terse en conta que, en concellos de escasa poboación, poucos casos poden dar lugar a taxas moi elevadas, que deben ser postas no debido contexto, analizando, ademais, os servizos de saúde pública e o Comité e Subcomité Clínico as características específicas de cada gromo. Neste sentido, préstase unha especial atención á existencia de gromos non controlados ou de casos sen vínculo epidemiolóxico, así como ao feito de que non se observe unha melloría clara na evolución da situación epidemiolóxica.
En atención ao exposto, tendo en conta o indicado no citado informe da Dirección Xeral de Saúde Pública, e tras escoitar as recomendacións do Comité Clínico reunido para estes efectos, acórdase manter no nivel máximo de restricións o concello de Laza (Área Sanitaria de Ourense) e o de Cambados (Área Sanitaria de Pontevedra) polas súas taxas a 7 e 14 días. Tamén se mantén neste nivel máximo de restrición, aínda que as súas taxas indican un nivel alto, o concello Padrón (Área Sanitaria de Santiago), debido a que non leva tempo suficiente neste nivel para garantir que a evolución da súa situación epidemiolóxica sexa boa dabondo de cara á diminución da transmisión da infección neste concello.
Pola súa banda, mantéñense no nivel alto o concello da Laracha (Área Sanitaria da Coruña), que non baixaría ao nivel medio que lle correspondería polas súas taxas de incidencia por non levar o tempo suficiente para garantir que a evolución da súa situación epidemiolóxica leve a unha diminución da transmisión no concello, e o concello de Ribeira (Área Sanitaria de Santiago) porque a súa evolución epidemiolóxica cara a unha diminución da súa taxa de incidencia non está clara, dada a aparición constante de casos a 7 días.
Por outra parte, soben ao nivel alto desde o nivel medio-baixo ou medio os concellos de Oleiros (Área Sanitaria da Coruña) e Cangas (Área Sanitaria de Vigo), polas súas taxas a 7 e/ou 14 días.
Tamén sobe ao nivel alto o concello de Lobios, aínda que polas súas taxas a 7 e 14 días lle correspondería o nivel máximo, debido a que os casos notificados forman parte dun brote con orixe coñecida.
Por outra parte, descendería a este nivel alto o concello de Vilanova de Arousa, actualmente no máximo, tal como indican as súas taxas a 7 e 14 días, ao ter pasado nese nivel o tempo suficiente para asegurar que a evolución da súa situación permite o cambio.
Pola súa banda, mantéñense no nivel medio, polas súas taxas a 7 e/ou 14 días, os concellos de Betanzos (Área Sanitaria da Coruña); Ordes, Lalín e Silleda (Área Sanitaria de Santiago); Toén (Área Sanitaria de Ourense); Cerdedo-Cotobade e Soutomaior (Área Sanitaria de Pontevedra), e Tomiño (Área Sanitaria de Vigo).
Tamén se manteñen neste nivel por non levaren o tempo suficiente para garantir a melloría da evolución da súa situación epidemiolóxica os concellos de Ames, Melide e Noia (Área Sanitaria de Santiago).
Igualmente, mantéñense no nivel medio os concellos de Gondomar e Salceda de Caselas (Área Sanitaria de Vigo), debido á continua aparición de casos novos a 7 días que impiden a estabilización da súa situación cara a un claro descenso da incidencia.
No mesmo sentido, mantense no nivel medio o concello de Fornelos de Montes, aínda que polas súas taxas lle correspondería o nivel máximo, debido á melloría que presenta, con só 3 casos nos últimos 7 días, que pertencen a un brote controlado. E mantéñense tamén neste nivel medio o concello de Chantada (Área Sanitaria de Lugo) e o de Carballeda de Valdeorras (Área Sanitaria de Ourense), debido, no primeiro suposto, a que os casos se deben a un brote controlado e, no segundo, porque a evolución das taxas a 7 e 14 días, tendo en conta o tamaño da súa poboación, permitiría non subilo ao nivel alto tal como lle correspondería.
Por outra parte, soben desde o nivel medio baixo ao nivel medio de restricións os concellos de Fisterra (Área Sanitaria da Coruña), Barbadás (Área Sanitaria de Ourense), Bueu e Moraña (Área Sanitaria de Pontevedra) e Moaña (Área Sanitaria de Vigo), polas súas taxas a 7 e/ou 14 días.
Tamén sobe a este nivel medio o concello de Santiso (Área Sanitaria de Santiago), aínda que lle correspondería o nivel máximo, debido a que os casos pertencen a un brote de orixe coñecida.
No que respecta aos concellos de Carral (Área Sanitaria da Coruña), Valga (Área Sanitaria de Santiago), Cuntis e Ponte Caldelas (Área Sanitaria de Pontevedra), soben tamén a este nivel medio aínda que lles correspondería un nivel alto, debido a que os casos tamén pertencen a brotes controlados.
Por último, descende a este nivel medio de restricións o concello de Cualedro (Área Sanitaria de Ourense), desde o máximo actual, debido á boa evolución da súa situación epidemiolóxica, a pesar de que as súas taxas indican o nivel alto. Tamén o concello da Pastoriza (Área Sanitaria de Lugo), desde o nivel alto actual, igualmente pola súa boa evolución, aínda que as súas taxas indican que se mantería nese nivel, e o concello de Marín (Área Sanitaria de Pontevedra), que descendería do nivel alto actual, tal como mostran as súas taxas.
O resto dos concellos de Galicia permanece no nivel medio baixo de restricións, con base nos criterios reflectidos anteriormente e á espera de comprobar a evolución da súa situación epidemiolóxica.
II
Sentado o anterior, debe insistirse en que, mediante esta orde, se adapta a Orde do 7 de maio de 2021 á realidade da evolución epidemiolóxica de determinados concellos. Non se modifican as medidas adoptadas na referida orde, cuxa eficacia se estende ata as 00.00 horas do 22 de maio e que, polo tanto, se manteñen. Non obstante, tal e como indica o número 1 do seu punto décimo primeiro, consonte o seguimento e avaliación continua da situación que se está a realizar para garantir o respecto aos principios de necesidade e de proporcionalidade, adáptase a orde á realidade actual. En concreto, e para acadar unha maior claridade, óptase por publicar de novo a totalidade do anexo II, actualizando así a listaxe completa dos concellos incluídos en cada nivel de restrición.
Debe salientarse, no que se refire aos concellos incluídos no máximo nivel de restricións, que non se produce ningunha incorporación a ese nivel de ningún novo concello que non estivese incluído nel, e mantéñense neste os concellos de Cambados, Laza e Padrón, que xa figuraban na Orde do 7 de maio. Pola contra, saen do nivel máximo os concellos de Vilanova de Arousa e Cualedro, a consecuencia da mellora da súa situación. A estes últimos concellos seranlles de aplicación as medidas menos restritivas que se establecen na Orde do 7 de maio con carácter xeral para todo o territorio da comunidade autónoma e que foron ratificadas mediante o Auto 57/2021 da Sección Terceira da Sala do Contencioso-Administrativo do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia. A aplicación das medidas menos restritivas que tamén limitan dereitos fundamentais é común ao resto do territorio da comunidade autónoma e foi obxecto de ratificación xudicial mediante o citado auto.
A eficacia desta orde comezará ás 00.00 horas do día 14 de maio de 2021 e estenderase durante o período en que se manteña a da Orde do 7 de maio de 2021 á que modifica, sen prexuízo do seguimento e avaliación continua a que está sometida, co fin de garantir a súa adecuación á evolución da situación epidemiolóxica e sanitaria.
Destácase finalmente que, conforme o artigo 33 da Lei 8/2008, do 10 de xullo, a persoa titular da Consellería de Sanidade ten a condición de autoridade sanitaria, polo que é competente para adoptar as medidas de prevención específicas para facer fronte ao risco sanitario derivado da situación epidemiolóxica existente no territorio da Comunidade Autónoma de Galicia, coa urxencia que a protección da saúde pública demanda.
Na súa virtude, en aplicación do punto sexto do Acordo do Consello da Xunta de Galicia, do 12 de xuño de 2020, sobre medidas de prevención necesarias para facer fronte á crise sanitaria ocasionada pola COVID-19, unha vez superada a fase III do Plan para a transición cara a unha nova normalidade, na súa redacción vixente, e na condición de autoridade sanitaria, conforme o artigo 33 da Lei 8/2008, do 10 de xullo,
DISPOÑO:
Primeiro. Modificación do anexo II da Orde do 7 de maio de 2021 pola que se establecen medidas de prevención específicas como consecuencia da evolución da situación epidemiolóxica derivada da COVID-19 na Comunidade Autónoma de Galicia tendo en conta a finalización da prórroga do estado de alarma establecida polo Real decreto 956/2020, do 3 de novembro
Modifícase o anexo II da Orde do 7 de maio de 2021 pola que se establecen medidas de prevención específicas como consecuencia da evolución da situación epidemiolóxica derivada da COVID-19 na Comunidade Autónoma de Galicia tendo en conta a finalización da prórroga do estado de alarma establecida polo Real decreto 956/2020, do 3 de novembro, que queda redactado segundo o anexo desta orde.
Segundo. Eficacia
As medidas previstas nesta orde terán efectos desde as 00.00 horas do día 14 de maio de 2021.
Santiago de Compostela, 12 de maio de 2021
Julio García Comesaña
Conselleiro de Sanidade
ANEXO II
A) Concellos con nivel de restrición máxima.
Cambados
Laza
Padrón
B) Concellos con nivel de restrición alta.
Cangas
Laracha (A)
Lobios
Oleiros
Ribeira
Vilanova de Arousa
C) Concellos con nivel de restrición media.
Ames
Barbadás
Betanzos
Bueu
Carballeda de Valdeorras
Carral
Cerdedo-Cotobade
Chantada
Cualedro
Cuntis
Fisterra
Fornelos de Montes
Gondomar
Lalín
Marín
Melide
Moaña
Moraña
Noia
Ordes
Pastoriza (A)
Ponte Caldelas
Salceda de Caselas
Santiso
Silleda
Soutomaior
Toén
Tomiño
Valga
D) Concellos con nivel de restrición media-baixa.
Abadín
Abegondo
Agolada
Alfoz
Allariz
Amoeiro
Antas de Ulla
Aranga
Arbo
Ares
Arnoia (A)
Arteixo
Arzúa
Avión
Baiona
Baleira
Baltar
Bande
Baña (A)
Baños de Molgas
Baralla
Barco de Valdeorras (O)
Barreiros
Barro
Beade
Beariz
Becerreá
Begonte
Bergondo
Blancos (Os)
Boborás
Boiro
Bola (A)
Bolo (O)
Boqueixón
Bóveda
Boimorto
Brión
Burela
Cabana de Bergantiños
Cabanas
Caldas de Reis
Calvos de Randín
Camariñas
Cambre
Campo Lameiro
Cañiza (A)
Capela (A)
Carballeda de Avia
Carballedo
Carballiño (O)
Carballo
Cariño
Carnota
Cartelle
Castrelo de Miño
Castrelo do Val
Castro Caldelas
Castro de Rei
Castroverde
Catoira
Cedeira
Cee
Celanova
Cenlle
Cerceda
Cerdido
Cervantes
Cervo
Chandrexa de Queixa
Coirós
Coles
Corcubión
Corgo (O)
Coristanco
Cortegada
Coruña (A)
Cospeito
Covelo
Crecente
Culleredo
Curtis
Dodro
Dozón
Dumbría
Entrimo
Esgos
Estrada (A)
Fene
Ferrol
Folgoso do Courel
Fonsagrada (A)
Forcarei
Foz
Frades
Friol
Gomesende
Grove (O)
Guarda (A)
Gudiña (A)
Guitiriz
Guntín
Illa de Arousa (A)
Incio (O)
Irixo (O)
Irixoa
Lama (A)
Láncara
Larouco
Laxe
Leiro
Lobeira
Lourenzá
Lousame
Lugo
Maceda
Malpica de Bergantiños
Manzaneda
Mañón
Maside
Mazaricos
Meaño
Meira
Meis
Melón
Merca (A)
Mesía
Mezquita (A)
Miño
Moeche
Mondariz-Balneario
Mondariz
Mondoñedo
Monfero
Monforte de Lemos
Montederramo
Monterrei
Monterroso
Mos
Mugardos
Muíños
Muras
Muros
Muxía
Narón
Navia de Suarna
Neda
Negreira
Negueira de Muñiz
Neves (As)
Nigrán
Nogais (As)
Nogueira de Ramuín
Oia
Oímbra
Oroso
Ortigueira
Ourense
Ourol
Outeiro de Rei
Outes
Oza-Cesuras
Paderne de Allariz
Paderne
Padrenda
Palas de Rei
Pantón
Parada de Sil
Paradela
Páramo (O)
Pazos de Borbén
Pedrafita do Cebreiro
Pereiro de Aguiar (O)
Peroxa (A)
Petín
Pino (O)
Piñor
Pobra de Trives (A)
Pobra do Brollón (A)
Pobra do Caramiñal (A)
Poio
Pol
Ponteareas
Pontecesures
Ponteceso
Pontedeume
Pontedeva
Pontenova (A)
Pontes de García Rodríguez (As)
Pontevedra
Porqueira
Porriño (O)
Portas
Porto do Son
Portomarín
Punxín
Quintela de Leirado
Quiroga
Rábade
Rairiz de Veiga
Ramirás
Redondela
Rianxo
Ribadavia
Ribadeo
Ribadumia
Ribas de Sil
Ribeira de Piquín
Riós
Riotorto
Rodeiro
Rois
Rosal (O)
Rúa (A)
Rubiá
Sada
Salvaterra de Miño
Samos
San Amaro
San Cibrao das Viñas
San Cristovo de Cea
San Sadurniño
Sanxenxo
San Xoán de Río
Sandiás
Santa Comba
Santiago de Compostela
Sarreaus
Sarria
Saviñao (O)
Sober
Sobrado
Somozas (As)
Taboada
Taboadela
Teixeira (A)
Teo
Toques
Tordoia
Touro
Trabada
Trasmiras
Trazo
Triacastela
Tui
Val do Dubra
Valadouro (O)
Valdoviño
Vedra
Veiga (A)
Verea
Verín
Viana do Bolo
Vicedo (O)
Vigo
Vilaboa
Vila de Cruces
Vilagarcía de Arousa
Vilalba
Vilamarín
Vilamartín de Valdeorras
Vilar de Barrio
Vilar de Santos
Vilardevós
Vilariño de Conso
Vilarmaior
Vilasantar
Vimianzo
Viveiro
Xermade
Xinzo de Limia
Xove
Xunqueira de Ambía
Xunqueira de Espadanedo
Zas