A mellora da calidade da educación constitúe unha meta irrenunciable dos sistemas educativos e un dos seus piares básicos, entroncado coa salvagarda dun ensino que garanta a igualdade de oportunidades e a capacitación do alumnado coas competencias e o coñecemento necesarios para o seu pleno desenvolvemento na sociedade actual.

A Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación (LOE), destaca entre os factores que favorecen a calidade do ensino, e aos que se lles prestará unha atención prioritaria, a cualificación e formación do profesorado, a investigación, a experimentación e a renovación educativa. No artigo 102 recoñece a formación do profesorado como un dereito e unha obriga de todo o profesorado e unha responsabilidade das administracións educativas e dos propios centros.

Por outra banda, o artigo 120 establece que os centros educativos teñen que dispor da necesaria autonomía pedagóxica, de organización e de xestión para favorecer a mellora continua na educación, e que as administracións educativas terán que favorecer a autonomía dos centros de xeito que os seus recursos económicos, materiais e humanos se poidan adecuar aos plans de traballo e organización que elaboren, unha vez que sexan convenientemente avaliados e valorados.

Neste senso, a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria emprendeu, mediante o Decreto 74/2011, un profundo cambio nas estruturas da formación permanente do profesorado que permitan unha maior eficiencia e efectividade no desenvolvemento do talento e as competencias do profesorado, peza clave do sistema. Neste contexto, cómpre salientar que o centro educativo constitúe a unidade básica e célula do sistema para o impulso dunha formación permanente que recolla tanto as demandas individuais do profesorado como as necesidades formativas dos centros e do propio sistema. A finalidade última é mellorar as competencias profesionais do profesorado, necesarias para responder aos retos educativos actuais, impulsando a súa aplicación e desenvolvemento na aula, buscando a excelencia educativa e a mellora da calidade da educación e dos resultados escolares do alumnado.

Os centros educativos son os escenarios idóneos para a formación, posibilitando que esta se adapte mellor ás necesidades da contorna e favorecendo unha maior implicación e participación do profesorado, o fortalecemento do traballo en equipo e unha maior integración nos seus proxectos educativos e curriculares. Ademais, a formación considérase como un proceso, que precisa itinerarios formativos planificados e secuenciados que estruturen e articulen no tempo, cunha visión máis ampla, varias accións formativas das diversas modalidades.

Para acompañar os centros neste proceso de cambio contan cunha rede de formación especializada que axuda e apoia, baixo o principio de colaboración e traballo en equipo, os centros e o seu profesorado na consecución destes fins, achegando a formación ao lugar de traballo.

En definitiva, con esta convocatoria a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria pretende fomentar que os centros educativos desenvolvan plans específicos de formación permanente, que deben responder ás necesidades do centro e por iso tomarán como punto de partida unha avaliación interna (e externa se a houber) deste, que permita coñecer a súa situación para, tendo como obxectivo final a aplicación na aula da formación recibida, deseñar as distintas accións formativas que, de forma secuenciada, desenvolvan aqueles aspectos que permitan a actualización e o perfeccionamento das competencias profesionais do profesorado para a mellora da calidade da educación e dos resultados escolares.

Polo anteriormente exposto, e de conformidade coa competencias atribuídas polo Decreto 45/2012, do 19 de xaneiro, polo que se establece a estrutura orgánica da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria,

RESOLVO:

Primeiro. Obxecto.

A presente resolución ten por obxecto convocar e establecer as bases para a selección de plans de formación permanente do profesorado en centros educativos para o curso 2012-2013, e establecer as condicións para o seu desenvolvemento.

Segundo. Destinatarios.

Poderán participar nesta convocatoria os centros educativos públicos dependentes da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria que impartan as ensinanzas reguladas na Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación.

Terceiro. Finalidade e liñas de traballo dos plans de formación.

1. Os plans de formación terán como finalidade a actualización e o perfeccionamento das competencias profesionais do profesorado, para a mellora da calidade da educación e dos resultados escolares do alumnado, en liña coas iniciativas impulsadas para o sistema educativo en Galicia.

2. Os plans de formación propostos abranguerán algunha das seguintes liñas de traballo:

a) Estratexias profesionais para a mellora da competencia en lectura e escritura (impresa e dixital), como ferramenta imprescindible para a aprendizaxe no alumnado, e potenciación do uso instrumental das linguas co seu tratamento integrado.

b) Mellora da competencia lingüística do profesorado en linguas estranxeiras.

c) Integración didáctica das TIC, e no uso para o traballo cooperativo en rede a través de espazos virtuais.

d) Atención á diversidade e ao éxito escolar, promovendo a innovación, reflexión e avaliación da práctica educativa que propicie melloras metodolóxicas para o desenvolvemento das competencias básicas, do traballo cooperativo do profesorado así como dos cambios organizativos.

e) Mellora da convivencia escolar e do clima de aula, fomentando valores básicos para o desenvolvemento persoal e as relacións sociais.

f) Formación en competencias científicas e didácticas nas diferentes áreas do currículo.

Cuarto. Características dos plans.

1. Os plans estarán integrados por un ou varios itinerarios formativos, dentro dalgunha ou dalgunhas das liñas de traballo propostas no punto terceiro, que poderán versar sobre formación e actualización en:

a) Competencias comúns para todo o profesorado.

b) Competencias específicas para un determinado colectivo, departamento ou equipo de ciclo.

c) Desenvolvemento de obxectivos específicos do centro.

2. O itinerario ou itinerarios que formen parte do plan incluirán as secuencias formativas a través das distintas modalidades de formación recollidas na lexislación vixente. En todo caso, o itinerario conterá, polo menos, as secuencias de:

a) Sensibilización, información e formación.

b) Traballo en grupo de reflexión, análise e elaboración de propostas didácticas.

c) Aplicación á aula e avaliación dos resultados.

3. Os plans presentados terán unha planificación mínima de dous cursos escolares e máxima de catro, prevendo o comezo do seu desenvolvemento non máis tarde do 1 de outubro de 2012.

Quinto. Requisitos dos plans.

1. Os plans deberán ser aprobados polo Claustro e polo Consello Escolar e incluiranse na programación xeral anual do centro.

2. Contarán coa participación mínima do 50% do Claustro, salvo casos excepcionais que a xuízo da Comisión de Selección resulten debidamente xustificados.

3. Cada centro poderá participar solicitando un único plan.

4. Varios centros con necesidades comúns e proximidade xeográfica poderán participar presentando un mesmo plan conxunto. Neste caso un dos centros actuará como representante e centro de referencia para os efectos administrativos. Neste caso rexeran os mesmos requisitos que para os plans únicos de centro en canto á aprobación e o plan executarase con unidade de acción.

5. Todos os profesores que presten servizos nun centro seleccionado nesta convocatoria poderán participar no seu plan de formación, integrándose como mínimo nun dos itinerarios que o conformen.

6. De serlle concedido o plan a un centro, este non poderá solicitar actividades de formación en centros, recollidos na convocatoria xeral, durante o período que dure o plan, agás no caso das actividades de formación relacionadas co Proxecto Abalar ou aquelas cuxa compatibilidade determine a consellería.

Sexto. Proceso de elaboración e contido dos plans.

1. O centro ou centros solicitantes, antes da elaboración do plan, e como requisito previo, realizará un proceso de detección de necesidades formativas en relación coas liñas de traballo da cláusula terceira. Este proceso plasmarase nun documento en que se reflectirán cando menos os seguintes aspectos:

a) Recollida de información e análise sobre o desenvolvemento das competencias do alumnado do centro, tanto das derivadas da avaliación de diagnóstico como das avaliacións propias realizadas polo centro, detallando a metodoloxía empregada.

b) Conclusións xerais derivadas da análise anterior.

c) Concreción da/das liña/s de traballo sobre a/s que se pretende afondar e que se considera/n, dadas as peculiaridades de cada centro, que é/son a/s que máis repercute/n na súa calidade, e que accións de formación do profesorado as deben acompañar.

2. Unha vez finalizado o proceso de detección de necesidades, e en coherencia con este, os centros deberán presentar o plan de formación, cunha extensión máxima de 20 páxinas, que, cando menos, deberá incluír os seguintes aspectos (anexo II):

a) Membros do equipo de formación do centro.

b) Xustificación e diagnóstico de necesidades formativas detectadas e liñas de formación propostas para cada ano.

c) Obxectivos xerais que se pretenden acadar co plan.

d) Itinerarios formativos do plan especificando para cada ano:

d.1) Obxectivos.

d.2) Contidos.

d.3) Actividades: modalidades e temporalización.

d.4) Metodoloxía de traballo.

d.5) Orzamento estimado e desagregado por curso escolar dos gastos directamente relacionados co desenvolvemento das actividades formativas (material, docencia e desprazamentos de relatores). En todo caso, o orzamento global por curso escolar, para o desenvolvemento do plan de formación, non excederá 3.000 €, se recolle un único itinerario, e de 6.000 €, se ten dous ou máis itinerarios.

Non se considerarán no dito orzamento aquelas actividades que constitúan obxecto específico doutras ordes de convocatoria da Administración ou ben reciban axuda doutros programas, plans ou proxectos institucionais.

d.6) Relación de profesores participantes.

e) Medidas organizativas internas do centro previstas para o desenvolvemento do plan acordes coa normativa vixente que regula a homologación e rexistro de actividades de formación.

f) Criterios e indicadores para o seguimento e avaliación do plan e da súa aplicación na aula.

3. Tanto no proceso de detección de necesidades como no deseño, elaboración e desenvolvemento do plan de formación, os centros poderán contar co apoio do Centro Autonómico de Formación e Innovación (CAFI) ou do Centro de Formación e Recursos (CFR) a que están adscritos.

Sétimo. Equipo de formación: composición e funcións.

1. Nos centros seleccionados establecerase un equipo de formación que será responsable da execución do plan de formación. Este equipo estará integrado pola persoa directora do centro de referencia ou persoa do equipo directivo que designe a persoa responsable da formación e os profesores coordinadores de cada un dos itinerarios definidos que integren o plan.

2. O xefe de estudos será o coordinador do plan de formación e responsable de formación do centro, estará encargado de coordinar todas as actuacións necesarias para o correcto desenvolvemento do plan.

3. As funcións do equipo de formación serán as seguintes:

a) Preparar e elaborar a documentación exixida nesta convocatoria.

b) Coordinar a organización e o desenvolvemento do plan.

c) Colaborar co equipo externo e co CAFI ou CFR do ámbito correspondente na planificación, realización e seguimento do plan.

d) Coordinar as actividades formativas dos distintos itinerarios.

e) Establecer os indicadores necesarios para a rastrexabilidade do plan.

f) Responsabilizarse da elaboración das memorias e avaliacións internas do plan de formación.

g) Determinar a relación de profesores que se propón para a súa certificación non momento da finalización das actividade formativas, conforme a lexislación vixente.

h) Aqueloutras que aparezan no proxecto de formación do centro, ou que lle sexan encomendadas polo equipo directivo encamiñadas a favorecer a formación permanente do profesorado.

Oitavo. Actuacións da Administración educativa.

1. Os centros seleccionados para desenvolver un plan de formación contarán co apoio e a colaboración externa do inspector de Educación asignado ao centro de referencia e dunha persoa asesora do CAFI ou o CFR correspondente, que se encargarán, segundo as súas respectivas competencias, de:

a) Asesorar nas posibles melloras que afecten o deseño, elaboración e planificación do plan de formación.

b) Planificar, xunto co responsable de formación do centro, as accións formativas precisas para o desenvolvemento dos distintos itinerarios.

c) Levar a cabo o seguimento da execución do plan e realizar os informes do seu progreso.

d) Realizar a avaliación anual e final do plan de formación.

2. Os plans seleccionados integraranse, para todos os efectos, no plan de actuación do CAFI ou o CFR correspondente, tendo, os gastos necesarios para a súa realización, o mesmo tratamento que o resto de gastos dos plans de formación dos ditos centros.

3. As actividades formativas que conformen os itinerarios do plan de formación de centro seleccionados terán a consideración de actuacións prioritarias do CFR de referencia ou do CAFI.

4. Será competencia do CAFI ou CFR do ámbito correspondente a xestión administrativa e económica dos programas.

Noveno. Memoria da actividade.

No momento da finalización de cada curso escolar, o equipo de formación elaborará unha memoria detallada que analice e valore o desenvolvemento do plan segundo os distintos apartados que o integran. A esta memoria achegarase o material que se xerou no seu desenvolvemento e que pasa a ser propiedade da Administración educativa. Un exemplar da memoria xunto co material será entregado no CAFI ou CFR correspondente, en formato dixital e seguindo as instrucións do anexo V.

Décimo. Presentación de solicitudes, documentación e prazo de presentación.

1. Os centros que desexen participar no presente procedemento dirixirán a súa solicitude e a documentación exixida, segundo o anexo I, á Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. Realizarano a través do Rexistro Xeral da Xunta de Galicia ou os dos seus departamentos territoriais, do Rexistro Electrónico da Xunta de Galicia na páxina web https://sede.xunta.es ou mediante calquera dos procedementos establecidos no artigo 38.4.º da Lei 30/1992, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común, e será imprescindible que na instancia apareza a data de recepción no organismo público correspondente. Se o expediente é remitido por correo, cómpre presentalo en sobre aberto para que sexa datado e selado polo persoal de Correos antes de que se proceda á súa certificación.

2. Os centros participantes deberán xuntarlle á súa solicitude a seguinte documentación:

a) Documento de detección de necesidades formativas.

b) Plan de formación permanente do profesorado en centros segundo o establecido no anexo II.

b) Certificación da aprobación do plan polo Claustro e o Consello escolar, de acordo cos anexos III e IV, respectivamente.

3. O prazo de presentación de solicitudes será dun mes contado a partir do día seguinte ao da publicación desta resolución no Diario Oficial de Galicia.

Décimo primeiro. Selección dos plans de formación permanente do profesorado en centros.

1. A valoración das solicitudes presentadas realizarase tendo en conta os seguintes criterios:

a) Viabilidade pedagóxica do plan: adaptación ás necesidades contextuais do centro, aplicabilidade e posible repercusión nas aulas. Ata 20 puntos.

b) Calidade do plan: coherencia entre obxectivos, contidos e itinerarios, adecuación das actividades formativas propostas e a súa temporalización, metodoloxía de traballo e indicadores de seguimento do proceso e avaliación de resultados. Ata 30 puntos.

c) Programas que desenvolven un itinerario que recolla polo menos unha das liñas da cláusula 3.2. Ata 10 puntos. Plans que desenvolvan dous ou mais itinerarios que recollan polo menos unha das liñas da cláusula 3.2. Ata 20 puntos.

d) Nivel de implicación e participación do Claustro no plan: mais do 60%. 5 puntos. Máis do 75%. 10 puntos.

e) Participación do centro noutros plans (contrato-programa, Abalar....). Ata 5 puntos.

f) Participación de varios centros nun mesmo programa: do mesmo nivel educativo ata 10 puntos. De distinto nivel educativo, ata 15 puntos.

2. Só poderán ser seleccionados aqueles proxectos que acaden un mínimo de 50 puntos.

Décimo segundo. Comisión de Selección.

1. A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria seleccionará e avaliará os centros participantes na convocatoria de plans de formación permanente do profesorado no curso 2012/2013 mediante unha comisión coa seguinte composición:

Presidente: o subdirector xeral de Ordenación e Innovación Educativa e de Formación do Profesorado.

Vogais:

– O xefe do Servizo de Formación Permanente do Profesorado.

– Un membro da Inspección Educativa.

– A persoa directora do CAFI.

– Unha persoa directora dun CFR.

– Unha persoa asesora das estruturas de formación

Secretaría: unha persoa funcionaria da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, que actuará con voz e sen voto.

A Comisión poderá dispor a constitución dunha subcomisión técnica especializada só para os efectos de colaborar na valoración dos aspectos técnicos que se lle encomenden.

Esta comisión rexerase polo previsto no Decreto 144/2001, do 7 de xuño.

A Comisión de Selección, para os efectos dun mellor coñecemento e valoración das solicitudes, poderá realizar peticións de informes, por medio da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa, á Inspección Educativa ou aos técnicos da consellería.

Décimo terceiro. Resolución.

1. Unha vez rematado o proceso de selección, a Comisión fará pública a resolución provisoria, que se difundirá no portal educativo www.edu.xunta.es/web

2. A partir da publicación da resolución abrirase un prazo de dez días naturais para efectuar reclamacións ou renuncias. Transcorrido este prazo, unha vez estudadas e, se é o caso, atendidas as mencionadas reclamacións e renuncias, a Comisión seleccionadora elevará a proposta definitiva á persoa titular da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa, que resolverá a relación final dos plans seleccionados.

3. A resolución definitiva dos centros seleccionados publicarase no portal educativo www.edu.xunta.es/web e no Diario Oficial de Galicia. Contra a dita resolución, que non pon fin á vía administrativa, poderá interporse recurso de alzada ante o conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, no prazo dun mes desde o día seguinte ao da súa publicación.

4. No suposto de non resolverse expresamente esta convocatoria no prazo de tres meses, e sen prexuízo da súa posterior resolución, as solicitudes entenderanse rexeitadas.

Décimo cuarto. Seguimento, certificación e avaliación anual do plan.

1. O apoio externo a que se fai referencia na cláusula oitava levará a cabo o seguimento do plan e, coas súas respectivas achegas, elaborarase un informe anual de avaliación a partir, entre outros elementos de información, da memoria da actividade xunto co material que se elaborou no desenvolvemento do plan. No dito informe farase constar:

a) O grao de consecución dos obxectivos establecidos e o cumprimento da aplicación e da calidade das actuacións desenvolvidas correspondentes ás distintas secuencias do plan.

b) As modificacións e posibles propostas de mellora que se consideren necesarias nos obxectivos, nas actuacións, nos recursos e nas medidas acordadas para a continuidade do plan ou a súa supresión, se é o caso.

2. O informe externo será remitido ao CAFI ou CFR correspondente que, no caso de ter unha valoración positiva, procederá a certificar aos participantes no plan o número de horas de formación que lles corresponda segundo a súa participación efectiva nas distintas actividades formativas. Non se certificarán máis de 75 horas de formación por curso escolar e profesor participante.

As persoas integrantes dos equipos de formación recibirán unha certificación como actividade de innovación educativa de 20 horas por curso escolar.

3. O CAFI ou o CFR correspondente achegará o informe externo xunto coa memoria anual de cada plan á Comisión de Selección, que realizará a avaliación final dos plans para os efectos de validar a súa continuidade.

Décimo quinto. Difusión dos traballos.

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria reserva para si o dereito de difundir os traballos, materiais e experiencias realizados no desenvolvemento dos plans de formación en centros seleccionados.

Os centros seleccionados comprométense a participar nas accións de difusión de boas prácticas que organice a consellería.

Décimo sexto. Entrada en vigor.

Esta convocatoria entrará en vigor o día seguinte ao da súa publicación no Diario Oficial de Galicia.

Santiago de Compostela, 22 de maio de 2012.

José Luis Mira Lema
Director xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa