O artigo 28.2 da Constitución española recoñece como dereito fundamental da persoa o dereito á folga.

O exercicio deste dereito tanto na Administración como nas empresas privadas que presten servizos públicos ou de recoñecida e inaprazable necesidade, no ámbito e competencias da Comunidade Autónoma de Galicia, está condicionado ao mantemento dos servizos esenciais fixados no artigo 2 do Decreto 155/1988, do 9 de xuño (DOG núm. 116, do 20 de xuño), entre os que se encontra a sanidade.

O desempeño da asistencia sanitaria pública non se pode ver afectado gravemente polo lexítimo exercicio do dereito de folga, xa que aquel é considerado e recoñecido prioritariamente en relación con este. O que implica a necesidade de conxugar o citado exercicio cun axeitado establecemento dos servizos mínimos naquelas áreas e actividades que repercuten na xestión dos servizos sanitarios, para preservar, en último termo, o propio dereito á vida e á integridade física das persoas usuarias dos devanditos servizos.

O artigo 3 do citado decreto faculta os conselleiros ou conselleiras competentes por razón dos servizos esenciais afectados para que, mediante orde e ante cada situación de folga, decidan o mínimo de actividade necesaria para asegurar o mantemento dos tales servizos, así como para determinar o persoal necesario para a súa prestación.

O Servizo Galego de Saúde ten contratada coa empresa Fidelis Servicios Integrales, S.L. a prestación de servizo de operación telefónica, que desempeñan o seu traballo na Central de Coordinación da Fundación Pública Urxencias Sanitarias de Galicia-061 (CCUSG-061).

As organizacións sindicais Comisións Obreiras (CC.OO.) e Confederación Xeral do Traballo (CGT) presentaron cadansúa convocatoria de folga xeral que afectará todas as actividades desempeñadas polas traballadoras e traballadores do sector do contact center (centros de chamadas) de ámbito estatal, que se desenvolverá o día 8 de marzo de 2022 das 00.00 ás 2.00, das 11.00 ás 13.00 e das 18.00 ás 20.00 horas. Así pois, entre o colectivo chamado á folga figura o persoal da empresa Fidelis Servicios Integrales, S.L., que presta o servizo de operación telefónica na CCUSG-061.

Na Comunidade Autónoma de Galicia, o número 061 é a entrada de referencia para a solicitude telefónica da atención sanitaria urxente de toda a cidadanía.

O persoal que atende sempre de inicio a demanda de asistencia é o xestor telefónico- teleoperador contratado pola citada empresa. A dimensión da Sala de Coordinación de Urxencias Sanitarias de Galicia-061 está estipulada en función do número de chamadas histórico do servizo, por días e tramos horarios, garantindo a atención do 100 % das chamadas.

O persoal xestor telefónico-teleoperador atende as chamadas, entre elas as urxencias vitais en materia de saúde que suceden no territorio galego, coas consecuencias directas sobre a mortalidade e a supervivencia na poboación.

O labor do devandito persoal consiste na activación e seguimento de todos os recursos asistenciais (ambulancias, helicópteros e persoal médico e de enfermaría), imprescindibles para a asistencia sanitaria e os traslados urxentes. Unha redución destes postos carrexaría o atraso na activación do recurso asistencial, coa consecuente demora na atención ao/á enfermo/a e, pola súa vez, o aumento da mortalidade en diversas patoloxías.

Polas características do servizo dispensado, a poboación non pode quedar desasistida en circunstancias de urxencia e emerxencia. Así mesmo, as funcións do colectivo afectado pola folga son tarefas específicas que non poden ser suplidas por outro persoal e é necesario ter en conta que a carga de traballo, ao longo do día, depende dun número imprevisible de chamadas, axustándose o volume de efectivos de maneira periódica para dar cobertura ás necesidades estimadas dentro dun rango.

Con base no que antecede,

DISPOÑO:

Artigo único

1. A folga referida na parte expositiva entenderase condicionada ao mantemento dos servizos mínimos segundo o criterio establecido nesta orde. Os servizos mínimos resultan totalmente imprescindibles para manter a axeitada cobertura do servizo esencial de prevención e protección da saúde, para os efectos de evitar que se produzan graves prexuízos á cidadanía, que baixo ningún concepto pode quedar desasistida, dadas as características do servizo dispensado.

2. O devandito servizo abrangue a recepción inicial das chamadas de demanda que chegan á CCUSG-061 a través dos números de cabeceira que atende, 061 e 902 40 01 16; a súa xestión inicial, a activación e seguimento dos recursos e a recollida de datos dos incidentes atendidos. Polo que resulta imprescindible a prestación de servizos na dita central do 100 % do persoal habitual nos tramos horarios afectados pola folga, pois a carga de traballo ao longo de toda a xornada depende dun número de chamadas que non son programables, e dimensiónase periodicamente para dar cobertura ás necesidades estimadas en materia de urxencia e emerxencia sanitaria, que en ningún caso poden quedar desasistidas. Noutro caso poderían producirse graves prexuízos á cidadanía.

Detallando o fundamento do criterio e a porcentaxe expostos, cómpre subliñar que o persoal de operación telefónica (teleoperadores/as) constitúe o primeiro dos elos da cadea de atención ás emerxencias na Comunidade Autónoma de Galicia, a primeira toma de contacto coa persoa que alerta coa función principal de realizar o interrogatorio básico en que se toman datos de filiación do/da enfermo/a, ademais de facer unha clasificación fundamental do nivel de gravidade do paciente. Unha minoración do número de xestores/as telefónicos/as-teleoperadores/as supón unha perda da porcentaxe atendida de chamadas, o que implica desatender parte das urxencias vitais en materia de saúde que acontecen en todo o territorio galego, coas consecuencias directas sobre a mortalidade e a supervivencia na poboación.

Pola súa parte, o persoal radiooperador (locutores/as) é o colectivo encargado de activar e seguir os recursos necesarios (ambulancias, helicópteros, persoal médico, enfermeiro, forzas e corpos de seguridade do Estado, etc.) para dar unha resposta inmediata ás emerxencias e garantir unha atención en tempo dos pacientes e no seu traslado ata o centro sanitario. Unha diminución no número do posto xestor-locutor supón un atraso na activación do recurso asistencial, coa consecuente demora na atención á persoa enferma e comporta un aumento da mortalidade e unha diminución da supervivencia nas patoloxías tempo-dependentes como o ictus, o infarto agudo de miocardio, as paradas cardiorrespiratorias, etc.

A dimensión da Sala de Coordinación de Urxencias Sanitarias de Galicia-061 está estipulada en función do número de chamadas histórico do servizo, por días e tramos horarios, garantindo a atención do 100 % das chamadas. O índice de chamadas perdidas non supera o 3 %, e por protocolo chámase a todos os aqueles números que non conseguiron contactar, dado o carácter de urxencia do servizo prestado.

Polos motivos anteriormente expostos, resulta imprescindible garantir a cobertura do 100 % das presenzas habituais no devandito servizo.

3. Polo tanto, resultarán designados como servizos mínimos o total de efectivos establecidos para cadansúa franxa horaria obxecto desta convocatoria de folga. O que implica, conforme o dimensionamento da sala, seis teleoperadores/as e dous radiooperadores/as (locutores/as) das 00.00 ás 2.00 horas, nove teleoperadores/as e cinco radiooperadores/as (locutores/as) das 11.00 ás 13.00 horas e nove teleoperadores/as e cinco radiooperadores/as (locutores/as) das 18.00 ás 20.00 horas.

4. O persoal necesario para a cobertura dos servizos mínimos deberá ser publicado nos taboleiros de anuncios con antelación suficiente. A designación nominal dos efectivos que deben cubrir os servizos mínimos será realizada pola empresa e notificada ao persoal designado.

5. Os paros e alteracións no traballo, por parte do persoal necesario para o mantemento dos servizos mínimos, serán considerados ilegais para os efectos do establecido no artigo 16 do Real decreto lei 17/1977, do 4 de marzo (BOE núm. 58, do 9 de marzo).

6. Sen prexuízo do que establecen os números anteriores, deberanse observar as normas legais e regulamentarias vixentes en materia de garantías á poboación e usuarios dos servizos sanitarios. Os altercados ou incidentes que se produzan serán obxecto de sanción con base nas normas vixentes.

Disposición derradeira

Esta orde producirá efectos e entrará en vigor o mesmo día da súa publicación no Diario Oficial de Galicia.

Santiago de Compostela, 3 de marzo de 2022

Julio García Comesaña
Conselleiro de Sanidade